الهام ظریفیان- در حالی که با بالا رفتن هزینه‌های زندگی، هرروز سن ازدواج بالاتر می‌رود، جهیزیه‌های لوکس آن‌چنانی، چشم‌‌وهم‌چشمی‌های واگیردار، تجملات و ظواهر غیرضروری، خود، به مانعی بزرگ برای ازدواج جوانان تبدیل شده است.
مفاهیمی چون قناعت و ساده‌زیستی دیگر ارزش محسوب نمی‌شوند، بر خلاف آنچه در خاطرات نسل‌های پیشین و در جهیزیه مادرها و مادربزرگ‌ها وجود داشت.
ماراتن مصرف‌زدگی و تجمل‌گرایی همه اقشار جامعه، از فقیر و متوسط گرفته تا مرفه، را درگیر خود کرده است.
با این حال، آمار بالای اختلافات خانوادگی و طلاق در زندگی‌هایی با سن کم، حاکی از رخت بربستن آرامش از خانواده‌هاست. زرق و برق کالاهای لوکس و تجملات کاریکاتورگونه ازدواج، هرروز بیشتر می‌شود و دوام زندگی‌ها کمتر. چه کسی مقصر است؟ نظام آموزشی؟ رسانه‌ها؟ نهادهای فرهنگی و اجتماعی؟ خانواده‌ها؟ مسئولان؟
جهیزیه به پای زندگی یا زندگی به پای جهیزیه؟
یادم هست یکی دو سال پیش، دختری جوان در محله ما خودکشی کرد. تازه عقد کرده بود و خانواده فقیری داشت. زن‌های همسایه با تاسف می‌گفتند به خاطر نداشتن جهیزیه خودش را کشته است. کسی چه می‌داند؟
چندی پیش، در عروسی یکی از اقوام، پدر عروس در مقابل نگاه‌های تحسین‌برانگیز و البته حسرت‌بار حاضران، با افتخار از جهیزیه ۲۰۰میلیونی دخترش گفت و برایش آرزوی خوشبختی کرد. بعد از آن، البته زیاد زنده نماند که خوشبختی دخترش را ببیند. چند وقت بعد، سکته کرد و مرد. پیرمرد بازنشسته‌ای بود که چند شیفت کار می‌کرد و قسط‌های جورواجوری داشت.
یکی از دوستانم دختری زیبا و باکمالات است. خواستگاران زیادی دارد، اما همه را رد میکند. ترجیح می‌دهد به امید روزهای آینده و جور کردن سرمایه‌ای هنگفت، در خانه پدرش بنشیند تا اینکه به خانه شوهر برود و به خاطر نداشتن جهیزیه آن‌چنانی، سرکوفت بشنود.
دوست دیگری دارم که در روز عروسی‌اش، همه از جهیزیه زیاد و پر زرق و برق و اجناس مارک‌دار خارجی‌اش دهانشان باز مانده بود، اما وقتی به خانه بخت رفت، حتی فرصت یک‌بار استفاده از همه این وسایل لوکس را هم پیدا نکرد. در فاصله چند ماه بعد از عروسی، اختلافات زن و شوهر آن‌قدر بالا گرفت که طلاق گرفتند. شما چند نفر از این افراد را می‌شناسید؟ به دور و بری‌های خودتان نگاه کنید. کم نداریم.
تشریفات فراوان، سد راه ازدواج جوانان
شاید اگر بخواهیم به مهم‌ترین مشکلات جوانان در فضای امروز کشور اشاره کنیم، مواردی چون بیکاری و بالا رفتن سن ازدواج بیش از همه خودنمایی کند.
بسیاری از جامعه‌شناسان از عواقب تاخیر در سن ازدواج و آثار زیان‌باری که به لحاظ اقتصادی و فرهنگی بر جامعه تحمیل میکند می‌گویند و اینکه این موضوع می‌تواند زنگ خطری جدی باشد. ظاهرا جوانان تمایلی برای تشکیل زندگی مشترک ندارند؛ اما آیا واقعا چنین است؟
دکتر محمودی، استاد دانشگاه و کارشناس اقتصاد خانواده، در این‌خصوص می‌گوید: مسئله ازدواج به یک مشکل اصلی برای کشور تبدیل شده است. ما جمعیت جوانی نزدیک به ۳۰میلیون نفر داریم که بسیاری از آن‌ها در شرایط ازدواج قرار دارند و برای ازدواج مشتاق‌اند.
حتی به لحاظ شغلی، توانایی اداره یک خانواده متوسط را دارند، اما تجملات بیش‌ازحد، تشریفات فراوان و هزینه‌های غیرضروری آن‌ها را از تشکیل زندگی منصرف میکند. از طرفی، گاه، خانواده‌های دختران به این دلیل که نمی‌توانند جهیزیه مناسبی تهیه کنند، به خواستگاران جواب منفی می‌دهند و این مسائل باعث می‌شود ازدواج به تاخیر بیفتد.
او به هزینه‌های بالای تهیه یک جهیزیه معمولی اشاره میکند و می‌افزاید: یک کارمند یا کارگر برای تامین هزینه یک جهیزیه عادی، باید حقوق حداقل ۳۰ماه خود را دست‌نخورده کنار بگذارد که این یک عامل بازدارنده برای ازدواج است.
کالاهای لوکس جهیزیه به غیر از فخرفروشی، هیچ کاربردی ندارند
اغلب پدران و مادران نسل حاضر زندگی‌های خود را نه با جهیزیه‌های آن‌چنانی و نه با آپارتمان‌های لوکس و ماشین‌های مدل‌بالا شروع کردند، اما از زندگی خود راضی بودند. این در حالی است که حالا دخترها از همان اولین روزهای زندگی، امکاناتی چون شاهزاده‌ها را می‌خواهند و اگر جهیزیه آن‌ها به اندازه سر سوزنی از مد روز عقب باشد، احساس حقارت می‌کنند. جالب اینجاست که بسیاری از کالاهای لوکس و گران‌قیمت موجود در جهیزیه، به غیر از فخرفروشی، هیچ کاربرد دیگری در خانه‌ها ندارد.
دکتر محمودی در این باره می‌گوید: این یک مشکل فرهنگی است. حجم زیادی از کالاهای جهیزیه که فشار مالی سنگینی را به خانواده‌ها وارد میکند، تنها برای عقب نماندن از قافله چشم‌وهم‌چشمی خریده می‌شود. تلاش برای حل این مسئله، عزمی ملی می‌طلبد. بیش از ۲۵نهاد متولی بخش فرهنگ در کشور داریم که می‌توانند در این موضوع تاثیرگذار باشند، اما متاسفانه هیچ سند و تفاهم‌نامه هماهنگی از لحاظ توزیع بودجه، هدف‌گذاری عملکردها و کارکردها ندارند. فرهنگ جامعه باید به سمتی برود که ملاک ارجحیت افراد، دانش، مشارکت و تاثیرگذاری‌های آن‌ها در جامعه باشد و رقابتی در کسب سرمایه‌های فکری به وجود بیاید. درست است که برای رونق در کشور باید کالاهایی تولید و خریده شود، اما تولید‌کننده‌ها معمولا جوری حرکت می‌کنند که کالا درخواست خرید بالایی داشته باشد.
او به نقش منفی رسانه‌ها به‌ویژه تلویزیون در این‌خصوص اشاره میکند و می‌افزاید: تجمل‌گرایی و فرهنگ مصرفی به‌شدت از سوی رسانه ملی تلویزیون تقویت می‌شود. در بسیاری از فیلم‌های تلویزیون و حتی فیلم‌های تبلیغاتی، آشپزخانه‌هایی آن‌چنانی می‌بینیم که تحریک‌کننده مصرف‌گرایی در جامعه است.
تا خرخره زیر قسط برای تهیه جهیزیه‌ای نامتعارف
دکتر محمودی، استاد دانشگاه و کارشناس اقتصاد خانواده، می‌گوید: در کشورهایی مثل ژاپن که درآمد سرانه‌شان ۴۰هزار دلار به بالاست و پنج‌شش‌برابر سرانه ما درآمد دارند، مردم، مسئولان و مدیران شرکت‌های بزرگشان در خانه‌هایی کوچک با حداقل وسایل زندگی می‌کنند. نه به این دلیل که پولش را ندارند، بلکه به این دلیل که برای چیزی که لازم ندارند پول نمی‌دهند. اگر ما پول را برای چیزهایی که استفاده‌ای برایمان دارد خرج کنیم، قطعا هزینه‌های زندگی یک خانوار پایین‌تر خواهد آمد.
محمودی در این خصوص عنوان میکند: گاه، خانواده‌ها زیر بار قسط‌های سنگینی می‌روند که سودهای بالایی دارد و هم به عروس و داماد و هم به خانواده‌های آن‌ها فشار زیادی را وارد میکند. می‌بینیم که پدر خانواده در دوران بازنشستگی و با موهای سفید، چندشغله می‌شود و تا پاسی از شب، دنبال کسب و کار است. این خیلی آسیب‌زاست. اعضای خانواده جوانی که تازه زندگی تشکیل دادهاند، به جای اینکه بخشی از وقتشان را صرف انتقال محبت به هم کنند، صرف تهیه منابع مالی برای پرداخت اقساط سنگین می‌کنند. این خودش عامل مهمی است که سن طلاق پایین بیاید و به حدود ۳تا۵سال برسد. وی ادامه می‌دهد: فشارهای مالی موجب مشکلات دیگری می‌شود که معمولا به آن‌ها نداشتن تفاهم اخلاقی می‌گوییم، در حالی که منشا بداخلاقی‌ها کار بیش‌ازحد، استرس بیش‌ازحد، نداشتن توانی مالی و در تهدید قرار گرفتن آرزوها و چشم‌اندازهای زندگی است.
تعدد لوکس‌فروشی‌ها باعث تحریک تقاضاست
این روزها اگر به خیابان‌هایی چون آبکوه، سجاد، احمدآباد و بسیاری دیگر از مراکز خرید بروید، تعدد فروشگاه‌های لوکس‌فروشی وارداتی حتما به چشمتان می‌آید. خواهید دید که کالاهای پر زرق و برقشان را با قیمت‌هایی گزاف در معرض نمایش گذاشته‌اند و اغلب، دخترانی جوان به همراه مادرانشان، پشت ویترین، مشغول نظاره و حساب و کتاب هستند. دکتر محمودی با اشاره به این موضوع، می‌گوید: تعدد فروشگاه‌های لوکس‌فروشی وارداتی در کلان‌شهرها از جمله مشهد، خود، باعث تحریک تقاضاست. چنین کالاهایی وقتی تولید می‌شوند و در مدار عرضه قرار می‌گیرند، روی آن‌ها تبلیغات انجام می‌شود، چون فروش یک کالای لوکس ممکن است به اندازه ده‌ها عدد از یک کالای معمولی سود داشته باشد. بنابراین، متمرکز شدن بر فروش و کار تبلیغاتی برای آن‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد که خود به رواج بیشتر مصرف‌گرایی می‌انجامد.
..........................................
شهرآرا از کاسبی در «نمایش جهیزیه» گزارش می‌دهد
شمع‌های روشن حتی در کاسه توالت
ظریفیان- قدیم‌ها، زمانی که نسل امروز خاطره‌ای از آن ندارد، هر دختری که در خانواده‌ای به دنیا می‌آمد، از همان موقعی که به‌اصطلاح بند قنداقش را گره می‌زدند، به فکر جهیزیه‌اش می‌افتادند.
مادرها هر وقت می‌توانستند، تکه‌ای کنار می‌گذاشتند و به این ترتیب، تا وقتی که دختر به سن ازدواج می‌رسید، جهیزیه‌اش هم آماده بود. هیچ‌‌کس هم نمی‌گفت که جهیزیه‌اش «دِمُده» شده و حتما باید همه‌چیز «سِت» باشد.
چند روز قبل از عروسی، مراسمی به نام «جهازکشان» برگزار می‌شد که در آن، فامیل داماد به منزل عروس می‌رفتند و طبق‌کشان، جهیزیه عروس را که اغلب شامل چند دست کارفرما بود، به خانه داماد می‌بردند. بعد هم زن‌ها و دخترها دست به دست هم می‌دادند و با به خرج دادن هنرهای خودشان، جهیزیه عروس را می‌چیدند و تزیین می‌کردند.
دغدغه و استرسی به نام «دیزاین جهیزیه»
این‌ها در حالی است که امروز، جدا از تهیه جهیزیه که خودش داستانی دارد، چیدمان جهیزیه نیز به معضلی تبدیل شده است، چنان‌که از همان وقتی که دختر و پسر عقد می‌کنند، استرس «دیزاین» جهیزیه به سراغ عروس می‌آید که مبادا از قافله چشم‌وهم‌چشمی عقب بماند.بسیاری از شرکت‌های برگزارکننده عروسی یا شرکت‌های طراحی داخلی نیز به‌خوبی توانسته‌اند از این چشم‌وهم‌چشمی‌ها و فخرفروشی‌ها بازار داغی برای خود دست‌وپا کنند و با دریافت هزینه‌هایی گزاف، خدمات طراحی و دیزاین جهیزیه را به طوری که چشم اقوام شوهر را از کاسه دربیاورد، انجام دهند!
شمع‌های روشن حتی در کاسه توالت
در این میان، شبکه‌های مجازی نیز به کمک آن‌ها شتافته و با تبلیغ نمونه کارهای قبلی خود از قبیل اسراف خوراکی‌های داخل یخچال و گذاشتن شمع‌های روشن حتی در کاسه توالت به اسم تزیینات، مشتریان خود را جذب می‌کنند. برای آگاهی از چند و چون این خدمات، با چند شرکت معروف طراحی داخلی در مشهد تماس می‌گیرم.
زنی جوان در آن سوی تلفن می‌گوید: باید حضوری تشریف بیارین، آلبوم نمونه کارها رو ببینین و یکی از پکیج‌ها رو انتخاب کنین. او اضافه میکند: تیم دیزاین جهیزیه شرکت ما، همه، متخصص طراحی داخلی هستن و با جدیدترین سبک‌های طراحی روز دنیا کار می‌کنن. می‌پرسم: قیمت پکیج‌ها چقدره؟ می‌گوید: متفاوته. از ۵۰۰هزار تومن به بالا. به رغم اصرار من، نمی‌گوید این «به بالا» که می‌گوید تا چه حد است و تاکید میکند که حتما باید حضوری بروم. احتمالا سقف قیمت با توجه به ظاهر مشتری و تا حدی که تیغشان ببرد تعیین می‌شود. با اکراه، در پاسخ به سوالم که پکیج‌ها شامل چه چیزهایی هستند، می‌گوید: بستگی به متراژ منزل عروس‌خانوم داره. پکیج‌های اتاق خواب، حمام و دستشویی و یخچال و آشپزخونه. هرکدوم تزیینات خاص خودشون رو دارن.
هزینه میلیونی فقط برای آراستن جهیزیه
شرکت دیگری هزینه خدمات طراحی جهیزیه را براساس متراژ منزل عروس محاسبه میکند. کسی که خود را یکی از طراحان معرفی میکند، پشت تلفن می‌گوید: باید اول منزل عروس رو ببینیم و وسایلش رو بسنجیم. او هم تمایلی به ارائه قیمت پشت تلفن ندارد و تنها می‌گوید: معمولا یک میلیون و ۵۰۰ به بالا می‌شه. در پاسخ به تعجب من که می‌پرسم مگر از چه مواد تزیینی‌ای استفاده می‌کنند که این‌قدر هزینه می‌برد، می‌گوید که رموز کارشان را پشت تلفن به کسی نمی‌گویند، ولی تاکید میکند: تا حالا همه راضی بوده‌ن. شما هم اگه بیایین نمونه کارها رو ببینین، حتما خوشتون میاد.
اگر به دنبال تزیین جهیزیه‌تان باشید و البته مثل بسیاری از افراد، پول‌های میلیونی برای «دیزاین» آن نداشته باشید، افراد خوش‌سلیقه‌ای هم هستند که دبدبه و کبکبه شرکت‌ها را ندارند و خودشان به صورت شخصی و با تبلیغ در میان گروه‌های تلگرامی و شبکه‌های مجازی، می‌توانند با قیمت‌های پایین‌تری جهیزیه شما را تزیین کنند. با یکی از آن‌ها تماس می‌گیرم و خودم را معرفی می‌کنم. از او می‌خواهم که به سوالاتم پاسخ دهد. او که دستمزدهای پایین‌تری دارد، تایید میکند که در یکی دو سال اخیر، مشتری‌های زیادی پیدا کرده است، به طوری‌که وقت سر خاراندن ندارد.او می‌گوید: قدیم، کسی این‌قدر به دیزاین جهیزیه اهمیت نمی‌داد، ولی امروزه برای عروس‌خانم‌ها تزیین جهیزیه موضوع مهمی است. او برای تزیین جهیزیه، از وسایل و تزیینات کرایه‌ای استفاده میکند و عروس بعد از مراسم، آن‌ها را برمی‌گرداند. نکته‌ای که او درخصوص استرس عروس‌خانم‌ها مطرح میکند، کج‌روی‌ها در فرهنگ جهزیه‌آرایی را بیشتر برایمان نمایان میکند: بیشتر، عروس‌هایی از طبقات متوسط و پایین‌تر از متوسط مشتریان من هستند. هرچند شغل من همین است، استرسی که در چهره آن‌ها در بهترین روزهای زندگی‌شان می‌بینم را درک نمی‌کنم. این فقط یک طراحی است، اما برای آن‌ها این‌طور نیست. گاهی قرار است مسیر خوشبختی‌شان را رقم بزند!
..........................................
- مدیر گروه انجمن جامعه‌شناسی ایران: تجمل‌گرایی به تضعیف نهاد خانواده دامن می‌زند
ظریفیان- یکی از علت‌هایی که رنگ مادی‌گرایانه به بحث جهیزیه زده است، ورود ارزش‌های مدرن و تجمل‌گرایی به تمام زوایای زندگی مردم است. مدیر‌گروه انجمن جامعه‌شناسی ایران با بیان این جمله در نقد فرهنگ جاافتاده برای تهیه جهیزیه‌های امروزی، می‌گوید: امروز بسیاری از خانواده‌ها به خاطر اینکه نمی‌توانند جهیزیه مناسبی تهیه کنند، ازدواج فرزاندانشان را به تاخیر می‌اندازند. بنابراین، مهم‌ترین آسیبی که تجمل‌گرایی و مدرنیزاسیون می‌تواند در زندگی جوانان ما داشته باشد، تضعیف نهاد خانواده است.
عالیه شکربیگی در گفتگو با شهرآرا، عنوان میکند: زایش گونه‌های دیگر زندگی از قبیل «ازدواج سفید» در جامعه، می‌تواند به عنوان یکی از پیامدهای این موضوع، مورد بررسی قرار بگیرد.وی با اظهار تاسف از اینکه امروز مردم به جای اینکه اندیشه‌ورزی کنند، بیشتر تجمل‌گرایی می‌کنند، تصریح میکند: چه اندیشه‌ای در پس ذهن جوانی وجود دارد که داشتن یک ماشین مدل‌بالا همه آرزوی زندگی‌اش شده، جز اینکه ارزش‌های مدرن و مادی‌گرایانه در او درونی شده است؟ بیشتر این جوانان از نسل دهه‌های۶۰، ۷۰ و ۸۰ هستند و در خانواده‌هایی پرورش یافته‌اند که برگرفته از ارزش‌های اسلامی بوده‌اند، اما این ارزش‌ها در آن‌ها درونی نشده است.
«نامبِروان بودن» به جای اندیشیدن به خوشبختی
به گفته شکربیگی، طبیعتا وقتی جوانان و دختران و پسران ما همه آمال زندگی خود را در این می‌بینند که یک خانه زیبا، یک ماشین مدل‌بالا و وسایل آن‌چنانی زندگی داشته‌باشند، معنی‌اش می‌تواند این باشد که یک‌جور بحران هویتی در این نسل ریشه پیدا کرده است. این جامعه‌شناس با بیان اینکه نسل امروز مسیر زندگی‌اش را گم کرده است، اظهار میکند: متاسفانه امروز مردم بیشتر از آنکه به خوشبختی بیندیشند، به موفقیت می‌اندیشند. دنبال این هستند که مثلا سرمایه‌های فرهنگی یا اقتصادی بالاتری به دست بیاورند. به این فکر نمی‌کنند که آیا کسب این موفقیت‌ها آن‌ها را در کسب آرامش در زندگی ر‌هنمون می‌شود یا نه. چیزی به نام موفقیت و نامبروان بودن در هرجا برای آن‌ها مفهوم خوشبختی را پیدا کرده است. این یعنی گم کردن مسیر.
جهت‌گیری‌های مادی در جامعه
مدیر گروه انجمن جامعه‌شناسی ایران می‌گوید: نسلی که این فرزندان را پرورانده، استدلالش این بوده است که چون خودشان نتوانسته‌اند در زندگی امکاناتی را به دست بیاورند، باید بچه‌هایشان خوشبخت‌تر باشند و بعد، خوشبختی آن‌ها را در موفقیت دیدند و برایشان امکانات مختلفی را فراهم کردند، ولی نسل بعد نتوانست به خوشبختی برسد.صحبت‌های شکربیگی به اینجا می‌رسد که آمار بالای طلاق گواهی بر گرایش به سوی ارزش‌های مدرن است و گسست‌های خانوادگی و طلاق‌های عاطفی هم مصداق‌هایی از خوشبخت نبودن نسل امروز ما هستند.وی در ادامه توضیحاتش، دوباره به بحث فرهنگ نادرست جا افتاده در تهیه جهیزیه می‌رسد و می‌گوید: موضوع این است که جهت‌گیری‌های مادی در جامعه و در بین خانواده‌ها بیشتر درونی شده و این است که پیامدهایی آسیب‌زا را به بار آورده است.
وی در پایان سخنانش، رسانه ملی را عاملی برای ترویج تجمل‌گرایی ذکر میکند و می‌افزاید: اگر ما امروز شاهد این هستیم که آسیب در همه سطوح جامعه ازجمله در همین بحث تهیه جهیزیه به چشم می‌خورد، مقصر نهادهای جامعه‌پذیری مثل خانواده، آموزش و پرورش و رسانه‌ها هستند. رسانه ما اتفاقا به ارزش‌های مادی‌گرایانه دامن می‌زند. چند درصد جامعه ما آن زندگی‌ای را دارند که در صدا و سیما به تصویر کشیده می‌شود؟
..........................................
- انتقاد حجت‌الاسلام سرلک از فرهنگ تهیه جهیزیه در جامعه: افتخار به تهیه جهیزیه‌ای که دیگران دهانشان باز بماند
ظریفیان- «خیلی روشن است که ما آدم‌ها با ابزار زندگی خوشبخت نمی‌شویم، بلکه با اهداف زندگی خوشبخت می‌شویم. در واقع، هدف‌ها و تلاش برای رسیدن به هدف‌ها هستند که انسان‌ها را به خوشبختی می‌رسانند.»
حجت‌الاسلام سرلک، کارشناس خانواده، در گفتگو با خبرنگار شهرآرا، با اشاره به فرهنگ غلط در مراسم ازدواج جوانان امروزی، می‌گوید: متاسفانه گاهی اوقات خانواده‌ها گمان می‌کنند که خوشبختی وابسته به داشتن جهیزیه‌ای با برند فلان است، به گونه‌ای که در مراسم عجیب و غریب نمایش جهیزیه، آشنایان و دوستان بیایند و دهانشان باز بماند، ولی حقیقت قصه این است که انسان حتی اگر مرفه و پول‌دار هم باشد و تمام تمرکز خود را روی تامین این امکانات بگذارد، این امکانات برای او شادی و آرامش به همراه نمی‌آورد.
جهیزیه‌ای که اولِ دعواهاست
حجت‌الاسلام سرلک منشا برخی اختلافات اساسی بین خانواده‌های زوج‌ها و خود زن و شوهر را در سخت‌گیری‌ها و چشم‌وهم‌چشمی‌ها برای تهیه جهیزیه می‌داند و می‌گوید: جهیزیه برای عده‌ای، اولِ دعواهاست. جهیزیه تا حدی خوب است که از زندگی‌های نوپا پشتیبانی کند، اما اگر از حد متعارف خود گذشت، می‌شود قفل زندگی.وی با اظهار تاسف از اینکه تجمل‌گرایی در تهیه جهیزیه به خانواده‌های کم‌درآمد هم سرایت کرده است، عنوان میکند: دختر دم بختی از یک خانواده متوسط، خوشبختی خودش را گره زده به شبیه کردن جهیزیه‌اش به جهیزیه فلان فامیلی که در وضعیت مرفهی به سر می‌برد و این پیامدهای منفی خیلی زیادی دارد.
بریز و بپاش و اشرافیگری در تهیه جهیزیه
این کارشناس خانواده به این نکته نیز اشاره میکند که پایه فرهنگ اشرافیگری و بریز و بپاش، تفکر منحوس و پلید انسان‌محوری و اومانیسم است. اساس فرهنگ اشرافیگری که در تهیه جهیزیه هم خود را نشان می‌دهد، در تفکری است که می‌گوید انسان از فضایلی مثل قناعت و تلاش کوتاه بیاید و به اشرافیگری متمایل شود.به گفته وی، رفتار گروه‌های مرجع در جامعه نیز در اشرافیگری موثر است. مردم عروسی‌های بچه‌های بعضی از مسئولان را می‌بینند و همین باعث می‌شود آتش تکاثر و تفاخر در جامعه شعله‌ور شود. زندگی یا ازدواج‌های هنرمندان و بازیگران که دیگران راجع به آن‌ها گفتگو می‌کنند نیز بسیار موثر است.
تحفه شوم غرب در کاغذکادویی زیبا
حجت‌الاسلام سرلک تاکید میکند: تجربه نشان داده زندگی‌هایی که بر پایه ساده‌زیستی، قناعت و تفاهم شکل گرفتهاند زندگی‌های بادوام‌تری هستند. این زندگی‌ها مثل درختی هستند که ریشه‌های عمیقی دارند که حتی طوفان‌های هیجان‌آور و زودگذر نمی‌توانند این درخت‌ها را از ریشه درآورند، اما زندگی‌هایی که صرفا بر جنبه‌های ظاهری و مصرفی شکل گرفتهاند، مثل گل‌های گلخانه‌ای هستند که ریشه‌ای ندارند. وی خاطرنشان میکند: ما باید از عقلانیت فرهنگی خودمان که یک فرهنگ ایرانی‌اسلامی مبتنی بر محوریت خانواده و تقدس روابط زناشویی است بهره بگیریم و از چیزی که غرب و تفکر مادی‌گرایی به ما داده و نتایج شوم آن را مشاهده کرده‌ایم دور شویم. افزایش آمار طلاق، افزایش تنش‌ها و درگیری‌ها و ناسازگاری‌ها در خانواده‌های امروزی به خاطر ره‌آورد تفکر انسان‌محوری است. همه نهادها باید بکوشند مردم را آگاه کنند که تحفه تلخ غرب و هدیه شوم مادی‌گرایی را نپذیرند و نپسندند، هرچند در کاغذکادویی زیبا به آن‌ها عرضه شود.
