معصومه متین‌نژاد- حتما شما هم از این طرف و آن طرف شنیدید؛ «سن امید به زندگی سال به سال در کشورهای پیشرفته و درپی آن در کشور خودمان درحال افزایش است.» اینکه برچه اساس و سند و نموداری این اتفاق رخ می‌دهد، کار ندارم و قصد هم ندارم که زحمات دوستان و مسئولان پرتلاش را زیر سوال ببرم یا خدای نکرده بگویم، این ادعاها کذب است و...، اصلا و ابدا! ولی هرطور که حساب کتاب می‌کنم نمی‌توانم تناقضی را که بین صحبت‌های قدیمی‌ها و این آمار و ارقام می‌بینم، هضم کنم.
پدربزرگم که بزنم به تخته، در صحت کامل عقل حالا در سن ۹۳سالگی به‌سر می‌برد و فقط کمی ضعف بدنی، خانه‌نشین و بدعنقش کرده، در خاطراتش که این‌روزها فرصت بیشتری برای مرورشان یافته، از آدم‌هایی صحبت می‌کند که میانگین سنشان مانند خودش ۸۰، ۹۰سال است و با حسرت از نسلی می‌گویند که بر مرگ جوان‌های ۱۲۰ساله‌شان به سوگ می‌نشسته‌اند. هرچند با حساب دودوتا چهارتای این حال و روز ما کمی اغراق‌آمیز به‌نظر می‌آید ولی عین واقعیت است. لابد می‌خواهید بدانید، چطوری؟
زندگی سالم و طولانی مدت داشتن، یکسری ریزفاکتورهایی می‌خواهد که رعایت هرکدام از آن‌ها چه جسمی و چه روحی مساوی است با افزودن یک یا چندسال به این عمر فانی که حاصل جمع و تفریقش برای هرکسی متفاوت از دیگری خواهد شد. نه اینکه خیال کنید این از افاضات بنده است، نه، این نتیجه چندین و چندسال پژوهش متخصصان حوزه سلامت است که برایتان شاهد از عین و غیب هم می‌آورند. از نمونه‌های زنده‌ای که در گوشه و کنار دنیا زندگی می‌کنند، غیبش هم از آیات و روایات که سندیت از ماوراءالطبیعه دارد.
..........................................
حتما شنیده‌اید که میانگین سنی یا همان امید به زندگی در بین ژاپنی‌ها بیش از مردم سایر کشورهاست. کشوری که در اوج تکنولوژی است و زندگی سنتی را هم رها نکرده. گفته می‌شود؛ منطقه‌ای به‌نام «اوکیناوا» در این کشور وجود دارد که ساکنان آن بیشترین میانگین سنی را دارند و معتقدند که مهم‌ترین راز سلامت و طول عمرشان، برخورداری از زندگی سالم، تحرک زیاد و رژیم غذایی طبیعی است. در ادامه بخشی از مهم‌ترین قواعد زندگی این افراد را که اصول آن به آموزه‌های دینی ما هم بسیار نزدیک است، باهم مرور می‌کنیم.
دست کشیدن از غذا قبل سیر شدن
یک قانون کلی و ثابت در بین ساکنان اوکیناوا وجود دارد که دقیقا با همین ادبیات هم در آموزه‌های دینی ما دیده می‌شود؛ زمانی دست از غذا خوردن بکشید که حدود ۸۰درصد احساس سیری می‌کنید. محققان هم این قانون را از نظر علمی تایید می‌کنند. مغز ما حدود ۱۰، ۲۰دقیقه از معده‌مان عقب‌تر است، بنابراین ممکن است زمانی که احساس می‌کنید ۸۰درصد سیر شده‌اید، حدود ۱۰، ۲۰دقیقه بعد، دست از غذا خوردن بکشید. پس اگر صددرصد خودتان را سیر کرده و بعد میز غذا را ترک کنید، بعد از ۱۰، ۲۰دقیقه، کاملا متوجه خواهید شد که بیش از نیاز بدنتان غذا خورده‌اید. این پرخوری‌ها هم می‌توانند به مرور زمان باعث چاقی، اضافه‌وزن، بالا رفتن کلسترول خون، ابتلا به ناراحتی‌های قلبی و در نهایت هم کوتاه شدن عمر شوند.
تحرک و فعالیت زیاد تا پایان عمر
همان‌طور که در خبرها هم شنیده‌اید؛ مردم ژاپن به پرکاری مشهورند و اینکه مسئولان این کشور مدام از این بابت به شهروندانشان تذکر می‌دهند. مردم اوکیناوا هم از این قاعده مستثنا نیستند؛ کمتر از سایر مردم دنیا کالری دریافت می‌کنند و بیشتر از بقیه فعالیت فیزیکی دارند. درواقع بیشتر آن‌ها تا روزهای آخر عمر مشغول کشاورزی و باغداری هستند و هیچ‌کس هم فعالیت فیزیکی و انجام کارهای شخصی‌اش را تحت هیچ شرایطی کنار نمی‌گذارد. این همان سفارش دینی و سبک زندگی است که ما در زندگی ائمه‌اطهار(ع) هم می‌بینیم.
مصرف خوراکی‌های کاملا طبیعی
در طب اسلامی آموزه‌های مهمی درباره چه چیزی و چگونه خوردن داریم که روح حاکم بر همه آن‌ها در یک جمله خلاصه می‌شود؛ اینکه سرآغاز همه بیماری‌ها و درمان همه آن‌ها از شکم است. همین اصل یکی دیگر از قوانین حاکم بر اوکیناواست؛ قانون مصرف بیشتر میوه‌ها، سبزی‌ها، شیر، لبنیات و تخم‌مرغ تازه و طبیعی به‌جای مصرف زیاد گوشت. اینکه مراقب باشیم چه چیزی و با چه شرایطی می‌خوریم. آن‌ها از نظر علمی ثابت کرده‌اند که معده انسان، معده گیاه‌خواری است و نیاز بدن به میوه‌ها و سبزی‌ها و غلات سبوس‌دار، برای سالم ماندن و مبارزه با انواع بیماری‌ها بیشتر از گوشت‌هاست. درواقع ساکنان این منطقه کمترین میزان شکر، نمک، گوشت قرمز و غذاها و فراورده‌های صنعتی را در جهان مصرف می‌کنند. در ضمن مصرف چاشنی‌های طبیعی مانند آبلیموی تازه، روغن زیتون، عسل و آب مرکبات و میوه‌های ترش برای طعم‌دار کردن غذاها در بین مردم اوکیناوا، نکته چشمگیری است.
ممنوع‌بودن سیگار، الکل و مواد
مغز، قلب و عروق، کلیه، کبد و ریه‌ها را باید اندام‌های حیاتی بدن انسان دانست که سه ماده مصرفی و زیانبار دخانیات، الکل و مخدرها بی‌برو‌برگشت آن‌ها را از پا درمی‌آورند. چیزی که مصرف آن‌ها هم از نظر تعالیم دینی حرام محسوب می‌شود؛ خواه مصرف آن ماده صراحتا حرام شمرده شده یا نشده باشد. توجه به این اصل یکی دیگر از رازهای طول عمر افراد بیش‌از ۱۰۰سال اوکیناواست. بیشتر آن‌ها در تمام طول عمرشان دخانیات، مخدرهای مختلف و الکل مصرف نکرده و نمی‌کنند. محققان هم معتقدند آسیب سیستم تنفسی و قلبی عروقی در اثر مصرف سیگار و مواد مخدر، یکی از دلایل کوتاه بودن طول عمر مصرف‌کنندگان آن‌ها در دنیاست. ضمن اینکه مشروبات الکلی هم با تاثیر منفی بر عملکرد کبد و کلیه‌ها، باعث از‌بین‌رفتن سلامت این چند ارگان حیاتی در بدن افراد زیادی و پایین آمدن سن مرگ‌ومیر در دنیا شده‌اند.
تقلب‌نکردن در روند خواب شبانه
خواب هم از آن موردهاست که در تعالیم دینی برای آن تا دلتان بخواهید حدیث و روایت وجود دارد؛ از مناسب‌ترین زمان برای خواب گرفته تا بهترین شیوه برای دراز کشیدن و خوابیدن. میزان خواب و استراحت شما هرقدر و به هر نحوه که باشد، حتم بدانید که بر طول عمرتان اثرگذار است؛ خواب کمتر از ۶ساعت و بیشتر از ۹ساعت مضر است و خطر مرگ را در افراد افزایش می‌یابد. کیفیت زندگی شما نیز به‌طور مستقیم تحت تاثیر خوابتان است؛ چراکه خواب خوب شبانه کمک می‌کند با استرس، افسردگی و بیماریهای قلبی مبارزه کنید. از نظر بیولوژی هم بهترین زمان برای خواب هنگام تاریکی طبیعی شب از ساعت ۹ تا ۳ بامداد است. در این زمان کورتیزول خون به کمترین مقدار می‌رسد و باعث می‌شود که فرد صبح با هوشیاری و سلامتی بیشتری بیدار شود. همچنین در این ساعات هورمون‌های جذب، رشد و هضم در بدن ترشح می‌شوند و این به معنای ایجاد فرصت برای عملکرد بهتر اندام‌های تاثیرگذار و مهم در بدن است؛ همان اسرار سربه‌مهری که سال‌هاست طول عمر زنان و مردان اوکیناوا را تضمین کرده است.
خوش‌بین، مثبت‌اندیش و اجتماعی
هیچ‌چیز به اندازه استرس، بدگمانی، نیت‌سوء داشتن درباره دیگران، بی‌تفاوتی و تنهایی و کناره‌گیری از جمع دوستان و فامیل نمی‌تواند تأثیر منفی بر سلامت روانی و به تبع آن سلامت جسمی بدن انسان داشته و طول عمر او را کم کند. صفاتی که آموزه‌های دینی هم به شدت با رشد و پدیدار شدن فردی و اجتماعی آن‌ها درجامعه مقابله می‌کنند. جالب است بدانید میزان بروز این صفات در جوامع سنتی یا سنت‌گرا به مراتب کمتر از جوامع مدرن و ماشینی است؛ چیزی که در اوکیناوا ژاپن هم برای مردم یک رذیلت اخلاقی به حساب می‌آید. در ادامه نتایج چند پژوهش ساده را دراین‌باره باهم می‌خوانیم:
افرادی که مثبت‌اندیش هستند، فشارخون کمتری دارند و کمتر هم در معرض بیماریهای قلبی قرار می‌گیرند؛ چراکه معمولا این افراد روش زندگی سالم‌تری را برمی‌گزینند و روابط اجتماعی قوی‌تری هم با دیگران دارند.
فراموش کردن کینه و بخشیدن دیگران، یکی از راه‌های مهم افزایش عمر است. به گفته پژوهشگران، کینه و خشم مزمن با کاهش عملکرد ریه، بیماری قلبی، سکته و سایر بیماری‌ها مرتبط است و در مقابل، بخشش باعث کاهش نگرانی و استرس، کاهش فشارخون و تنفس راحت‌تر می‌شود. هرچه سن شما بیشتر می‌شود، این فواید تاثیرگذارتر خواهد بود.
جالب است بدانید اگر برای انجام کاری داوطلب شوید، علاوه‌بر آنکه به سلامت روانی خود کمک می‌کنید، سلامت جسمی‌تان هم به شرایط ایدئال نزدیک‌تر می‌شود. محققان معتقدند: داوطلبان فعالیت‌های خیرخواهانه پنج تا هشت سال بیشتر از آن‌هایی عمر می‌کنند که اهل برنامه‌های خیریه نیستند.
در اینکه هر فردی برای آرامش و سلامت روانی به حریم شخصی و خلوت کردن با خودش نیاز دارد، شکی نیست. اما رعایت حد اعتدال بسیار حائز اهمیت است، زیرا به گفته دانشمندان ژاپنی، تنهایی طولانی‌مدت خطری جدی برای پیری زودرس و چاقی است، به‌ویژه دوری از بستگان و عزیزان، پس صله رحم را فراموش نکنید.
..........................................
درگوشه و کنار جهان نزدیک به ۲۰۰هزار نفر صدساله زندگی می‌کنند
پیرترین‌های دنیا
طبق آمار منتشره سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۰ میلادی حدود ۱۸۰هزار نفر صد ساله روی کره زمین زندگی می‌کنند که تعداد آن‌ها تا سال ۲۰۵۰ به سه میلیون نفر خواهد رسید که یکی از آن‌ها می‌توانید شما باشد!
۱۴۶ساله اندونزیایی: «ساپارمان سودیمجو» که چند روز پیش تولد ۱۴۶سالگی‌اش را دربین نوه‌ها و نبیره‌هایش جشن گرفت، اهل جاوه مرکزی اندونزی است. متولد ۳۱ دسامبر ۱۸۷۰ که درحال حاضر لقب پیرترین فرد جهان را به خودش اختصاص داده. وی راز طول عمرش را داشتن زندگی سالم و شکیبایی بیش از اندازه می‌داند.
۱۳۵ساله سقزی: احمد صوفی، پیرمرد ۱۳۵ساله سقزی است که در آخرین سرشماری نفوس و مسکن کشورمان در کردستان به تور رسانه‌ها افتاد. وی متولد ۹اسفند۱۲۶۰ شمسی است. محمد امینی پسر ناتنی او که هم‌اکنون ۷۵سال سن دارد، این پیر خوش‌چهره و با محبت را فردی خیرخواه، خوش‌برخورد و مردمی توصیف می‌کند که در سلامت کامل به سر می‌برد و فقط به‌خاطر کهولت سن کمی شنوایش دچار مشکل شده است.
۱۳۳ساله نقده‌ای: عباس منائی، پیرمرد کشاورز ۱۳۳ساله دیگری است که اهل شهرستان نقده بوده و نامش در سرشماری نفوس و مسکن ۹۵ هم ثبت شده. وی متولد ۷خرداد۱۲۶۳ شمسی و صاحب ۸فرزند است که متاسفانه همین چند روز پیش بر اثر کهولت سن در زادگاهش آذربایجان غربی درگذشت.
۱۲۳ساله ابرکوهی: عباس فلاح‌زاده، پیرمرد ابرکوهی که با داشتن تغذیه سالم، کار و تلاش بی‌وقفه و پیاده‌روی زیاد توانست به سن ۱۲۳سالگی برسد.
براساس اطلاعات شناسنامه‌ای، وی متولد ۱۲۷۹ شمسی بود ولی به گفته خودش به دلیل فرار از خدمت اجباری درهنگام دریافت شناسنامه والدینش ۱۵سال سن او را کمتر می‌گیرند. این پیرمرد یزدی که در سال۹۲ دار فانی را وداع می‌گوید، همه عمر خود را به چوپانی سپری می‌کند و از همین راه ۷فرزندش را به سامان می‌رساند.
۱۲۲ساله فرانسوی: ژان لوئیز کالمان که طولانی‌ترین عمر ثبت‌شده رسمی در کتاب گینس را دارد، ۱۲۲سال و ۱۶۴روز در شهر آرل فرانسه زندگی کرد. کالمان در ۸۵سالگی شمشیربازی و تا ۱۰۰سالگی هم دوچرخه‌سواری می‌کرد و سرانجام در اوت ۱۹۹۷ درگذشت.
